Slovenski

Naziv: 
Replika Dušanovog zakonika
Tip jezika kulturnog dobra: 
Slovenski
Oblast: 
Administrativni dokument
Epoha: 
Srednji vek
Godina nastanka dokumenta: 
2016
Materijal: 
Papir
Opis: 
Dušanov zakonik (u starim prepisima se naziva Zakon blagovjernago cara Stefana) je, uz Zakonopravilo Svetog Save, najvažniji zakon (ustav) srednjovekovne Srbije. Donet je na saboru vlastele i crkvenih velikodostojnika, održanom na Vaznesenje Gospodnje, 21. maja 1349. godine u Skoplju, i dopunjen je na saboru održanom 31. avgusta 1354. godine u Seru. Zakon je usvojen sa ciljem da se srpska država uredi propisima koji bi važili za celo carstvo i podjednako za sve podanike.
Mesto nastanka kuluturnog dobra: 
Novi Sad
Istorijat: 
Dušanov Zakonik je urađen na temeljima Zakonopravila. U nekim članovima Stefan Dušan direktno upućuje na Zakonopravilo (članovi 6, 8, 11, 101, 109 i 196). Jedna trećina Zakonika je urađena po ugledu na odgovarajuće propise vizantijskog prava. Velika je sličnost članova 171 i 172 Zakonika (koji propisuju nezavisnost sudstva) sa delovima iz vizantijskog zbornika Vasilike (knjiga VII, 1, 16-17), koje su bile vizantijska prerada Justinijanovog zbornika. Prvih 38 članova posvećeno je crkvi, zatim slede odredbe koje se odnose na povlastice vlastele i slobodnih ljudi i njihove dužnosti, a potom odredbe koje govore o obavezama zavisnog stanovništva, sebara (kmetovi i zemljoradnici). U nastavku dolaze odredbe o sudstvu, o kaznama za različite vrste krivičnih i drugih prestupa. Dušanov zakonik je sadržao 201 član (prema izdanju Stojana Novakovića iz 1898. godine), ali se, u zavisnosti od sačuvanog prepisa, sastoji od 135 do 201 člana. Zakonik sačinjava jedinstvenu pravnu celinu zajedno sa dva vizantijska pravna akta: Zakon cara Justinijana (Justinijanov zbornik) i skraćena Sintagma Matije Vlastara. Rad na Zakoniku je započet odmah posle krunisanja Dušana za cara Srba i Grka (u originalu: car Srbljem i Grkom) 1346. godine. U samom nazivu svoje titule car Dušan je istakao svoju nameru da bude naslednik Vizantijskih careva, a Srpsko carstvo je trebalo da nasledi Vizantijsko carstvo. Srbija je preko Zakonopravila Svetog Save već 130 godina primenjivala rimsko-vizantijsko pravo, a Dušanov zakonik je predstavljao potpuno ujedinjenje srpskog i vizantijskog pravnog poretka u čitavoj državi. Car Dušan je želeo da sa jedne strane Zakonikom ojača centralnu vlast i učvrsti državu, a sa druge strane da obuzda zahteve srpske velike vlastele, koja se u doba njegovih osvajanja prekomerno osilila i svojim decentralizmom slabila državnu vlast. Detaljno su uređena prava i obaveze pojedinih staleža, kao i odnosi među staležima, da bi se na taj način uveo red u državi. Pored propisa kojima je uređivao položaj srpske crkve i vlastele, Zakonik je sadržao i propise bračnog prava, građanskopravne i krivičnopravne propise, kao i pravila sudskog postupka. S obzirom na širinu oblasti društvenih odnosa koje je uređivao, Zakonik se može smatrati za ustav srednjovekovne Srbije. Nema podataka o reagovanju srpske velike vlastele i o njenom mogućem protivljenju ovom Zakoniku. U svakom slučaju, situacija u Srbiji se razlikovala od situacije u Češkoj u isto vreme. Tamo se vlastela otvoreno i uspešno suprotstavila zakonodavnom pokušaju Karla IV. Odlučan otpor češke velike vlastele (panova) sprečio je da Majestas Karolina bude usvojena u Sejmu. Iako je Dušan ubrzo posle proglašenja Zakonika umro (1355), a srpska država uskoro došla pod Osmansko carstvo (1459), Dušanov zakonik je i dalje u narodu živeo, što najbolje dokazuju mnogi prepisi tog pravnog spomenika sve do 18. veka. Original Dušanovog zakonika nije sačuvan, ali postoji preko 20 prepisa. Najstariji prepis (verovatno najbliži originalu) potiče iz Struge (14. vek). Posle njega sledi prepis iz Prizrena (15. vek), koji je najpoznatiji, a zatim niz kasnijih prepisa koji se sadržinom udaljavaju od starijih. Zakonik će biti upamćen kao vrhovni pravni akt koji je srednjovekovnu Srbiju uspostavio kao pravnu državu.
Država nastanka kulturnog dobra: 
Republika Srbija
Format (i) digitalnog dokumenta: 
Slika
Naziv: 
Najlepše stanice četiri Jevanđelja
Tip jezika kulturnog dobra: 
Slovenski
Oblast: 
Slikarstvo
Veroispovest: 
Pravoslavna veroispovest
Materijal: 
Papir
Opis: 
Rad kaligrafa Svetozara Pajića, najlepših stranica četiri Jevanđelja sa Hilandara.
Mesto nastanka kuluturnog dobra: 
Novi Sad
Država nastanka kulturnog dobra: 
Srbija
Naziv: 
Najlepše stranice četiri Jevanđelja
Tip jezika kulturnog dobra: 
Slovenski
Oblast: 
Slikarstvo
Veroispovest: 
Pravoslavna veroispovest
Materijal: 
Papir
Tip originalnog kulturnog dobra: 
Slika
Opis: 
Rad kaligrafa Svetozara Pajića, najlepših stranica četiri Jevanđelja sa Hilandara.
Mesto nastanka kuluturnog dobra: 
Novi Sad
Država nastanka kulturnog dobra: 
Srbija
Naziv: 
Najlepše stranice četiri Jevanđelja
Tip jezika kulturnog dobra: 
Slovenski
Oblast: 
Slikarstvo
Veroispovest: 
Pravoslavna veroispovest
Materijal: 
Papir
Tip originalnog kulturnog dobra: 
Slika
Opis: 
Rad kaligrafa Svetozara Pajića, najlepših stranica četiri Jevanđelja sa Hilandara.
Mesto nastanka kuluturnog dobra: 
Novi Sad
Država nastanka kulturnog dobra: 
Srbija
Naziv: 
Najlepše stranice četiri Jevanđelja
Tip jezika kulturnog dobra: 
Slovenski
Oblast: 
Slikarstvo
Veroispovest: 
Pravoslavna veroispovest
Materijal: 
Papir
Tip originalnog kulturnog dobra: 
Slika
Opis: 
Rad kaligrafa Svetozara Pajića, najlepših stranica četiri Jevanđelja sa Hilandara.
Mesto nastanka kuluturnog dobra: 
Novi Sad
Država nastanka kulturnog dobra: 
Srbija
Format (i) digitalnog dokumenta: 
Slika
Naziv: 
Otkrovenje Svetoga Jovana Bogoslova
Fotografije: 
Tip jezika kulturnog dobra: 
Slovenski
Oblast: 
Slikarstvo
Veroispovest: 
Pravoslavna veroispovest
Datum nastanka dokumenta: 
01.01.2015.
Materijal: 
Papir
Opis: 
Crkveni prepisi
Mesto nastanka kuluturnog dobra: 
Нови Сад
Država nastanka kulturnog dobra: 
Србија
Format (i) digitalnog dokumenta: 
Slika
Naziv: 
Sulamka
Opis: 
Žalosna igra u pet činova
Mesto nastanka kuluturnog dobra: 
Novi Sad
Autorska prava: 
Srpsko narodno pozorište
Identifikator: 
Biblioteka SNP Inv. br. 12376
Издавачка колекција: 
Sveska osamnaesta
Štampar: 
Srpska štamparija dra Svetozara Miletića
Mesto štampanja: 
Novi Sad
Izdavač: 
Uprava Srpskog narodnog pozorišta
Mesto izdavanja: 
Novi Sad
Tip jezika kulturnog dobra: 
Slovenski
Materijal: 
Papir
Tip originalnog kulturnog dobra: 
Knjiga
Format (i) digitalnog dokumenta: 
Slika
Godina nastanka kulurnog dobra: 
1885
Oblast: 
Proza
Naziv: 
Ljubavno pismo
Opis: 
Delo Ljubavno pismo je šaljiva igra u jednoj radnji
Mesto nastanka kuluturnog dobra: 
Novi Sad
Autorska prava: 
Srpsko narodno pozorište
Izdanje: 
Deveta sveska
Identifikator: 
I 1854/1
Štampar: 
Srpska narodna zadružna štamparija
Mesto štampanja: 
Novi Sad
Izdavač: 
Uprava Srpskog narodnog pozorišta
Mesto izdavanja: 
Novi Sad
Tip jezika kulturnog dobra: 
Slovenski
Materijal: 
Papir
Tip originalnog kulturnog dobra: 
Knjiga
Format (i) digitalnog dokumenta: 
Slika
Godina nastanka kulurnog dobra: 
1874
Oblast: 
Film i pozorište
Naziv: 
Romeo i Julija
Opis: 
Tragedija u pet činova.
Mesto nastanka kuluturnog dobra: 
Novi Sad
Istorijat: 
Sveska deseta
Autorska prava: 
Srpsko narodno pozorište
Identifikator: 
Biblioteka SNP, Inv. br. 12468
Садржај: 
Nesrećna ljubav Romea i Julije. Deca u ljubavi protiv roditelja u mržnji.
Štampar: 
Knjižara i štamparija braće M. Popovića
Mesto štampanja: 
Novi Sad
Izdavač: 
Uprava Srpskog narodnog pozorišta
Mesto izdavanja: 
Novi Sad
Tip jezika kulturnog dobra: 
Slovenski
Materijal: 
Papir
Tip originalnog kulturnog dobra: 
Knjiga
Format (i) digitalnog dokumenta: 
Slika
Godina nastanka kulurnog dobra: 
1876
Oblast: 
Film i pozorište

Pages

Subscribe to RSS - Slovenski